ธงชาติไทย หรือที่เรารู้จักกันในนาม “ธงไตรรงค์” เป็นผืนผ้าสามสีห้าแถบที่โบกสะบัดเป็นสง่าอยู่ทั่วผืนแผ่นดินไทย คือสัญลักษณ์ที่เราคุ้นเคยและเคารพมาตั้งแต่เยาว์วัย ทว่าเบื้องหลังแถบสีแดง ขาว และน้ำเงินที่เรียบง่ายนั้น ได้ซ่อนความหมายอันลึกซึ้งและประวัติศาสตร์ที่สะท้อนถึงแก่นแท้ของความเป็นชาติไทยเอาไว้อย่างสมบูรณ์
ธงไตรรงค์ไม่ได้เป็นเพียงสัญลักษณ์ของประเทศ แต่ยังเป็นเครื่องเตือนใจถึงสถาบันหลักทั้งสามที่หล่อหลอมสังคมไทยให้เป็นปึกแผ่นมาจนถึงทุกวันนี้
เจาะลึกความหมายของแต่ละสี
ความหมายของธงชาติไทยถูกนิยามไว้อย่างชัดเจนและเป็นที่รับรู้กันโดยทั่วไป ซึ่งเปรียบได้กับ 3 สถาบันหลักของชาติ ดังนี้
- สีแดง (Red): ชาติ (Nation) แถบสีแดงที่อยู่ด้านนอกสุดทั้งบนและล่าง หมายถึง ชาติ ซึ่งไม่ได้เป็นเพียงแค่ผืนแผ่นดินไทย แต่ยังหมายรวมถึง เลือดเนื้อและชีวิตของบรรพบุรุษ ผู้กล้าหาญที่ได้เสียสละเพื่อปกป้องเอกราชและอธิปไตยของชาติให้คงอยู่มาได้ตราบจนทุกวันนี้ สีแดงจึงเป็นสัญลักษณ์แห่งความสามัคคี ความกล้าหาญ และความเป็นปึกแผ่นของประชาชนชาวไทยทั้งมวล
- สีขาว (White): ศาสนา (Religion) แถบสีขาวที่ขนาบอยู่ด้านใน หมายถึง ศาสนา อันเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของคนในชาติ สีขาวคือสัญลักษณ์แห่งความบริสุทธิ์ของศาสนา ซึ่งแม้ว่าโดยส่วนใหญ่จะหมายถึงพระพุทธศาสนาอันเป็นศาสนาที่คนไทยส่วนใหญ่นับถือ แต่ก็ยังครอบคลุมถึงความบริสุทธิ์แห่งธรรมะและหลักคำสอนของทุกศาสนาที่ประชาชนชาวไทยนับถืออย่างเสรีในประเทศ
- สีน้ำเงิน (Blue): พระมหากษัตริย์ (Monarchy) แถบสีน้ำเงินที่อยู่ตรงกลางและมีขนาดกว้างเป็นสองเท่าของแถบสีอื่น หมายถึง องค์พระมหากษัตริย์ ผู้ทรงเป็นประมุขของชาติ สีน้ำเงินคือสีส่วนพระองค์ของพระมหากษัตริย์ การที่แถบสีนี้ตั้งอยู่ใจกลางของผืนธง เป็นการแสดงถึงการเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ ซึ่งทรงเป็นศูนย์รวมจิตใจของประชาชนชาวไทยทั้งชาติ
ประวัติความเป็นมาของธงไตรรงค์
ก่อนจะมาเป็นธงไตรรงค์ดังเช่นปัจจุบัน ประเทศไทยเคยใช้ “ธงช้างเผือก” (ธงพื้นแดงมีรูปช้างเผือกอยู่ตรงกลาง) เป็นธงชาติ แต่จุดเปลี่ยนที่สำคัญเกิดขึ้นในรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6)
ในปี พ.ศ. 2460 ระหว่างช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 ประเทศไทย (ในขณะนั้นคือสยาม) ได้ตัดสินใจเข้าร่วมกับฝ่ายสัมพันธมิตร ซึ่งประเทศมหาอำนาจในกลุ่มนั้น เช่น ฝรั่งเศส สหราชอาณาจักร และสหรัฐอเมริกา ต่างก็มีธงชาติที่เป็นลักษณะสามสี (Tricolour) พระองค์จึงมีพระราชดำริให้ออกแบบธงชาติใหม่เพื่อให้สอดคล้องกับธงของประเทศฝ่ายสัมพันธมิตร และเพื่อความเป็นสากล
ธงไตรรงค์จึงได้ถือกำเนิดขึ้นและประกาศใช้อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2460 และได้กลายเป็นธงชาติไทยที่สง่างามและเปี่ยมด้วยความหมายมาจนถึงปัจจุบัน
บทสรุป
ธงไตรรงค์จึงเป็นมากกว่าผืนผ้าสามสี แต่คือภาพสะท้อนของรากฐานอันมั่นคงของประเทศไทย ที่ประกอบด้วย ชาติ ที่ประชาชนพร้อมจะปกป้อง, ศาสนา ที่เป็นเครื่องนำทางจิตใจ และ พระมหากษัตริย์ ผู้ทรงเป็นมิ่งขวัญและศูนย์รวมใจของคนทั้งชาติ ทุกครั้งที่เพลงชาติไทยดังขึ้นและธงไตรรงค์ถูกเชิญขึ้นสู่ยอดเสา มันคือการตอกย้ำถึงจิตวิญญาณและความภาคภูมิใจในความเป็นไทยของเราทุกคน